Saturday, 18 May 2013

A Brief Report On Development Activities Of Dima Halam Daogah

A Brief Report On
Development Activities Of
Dima Halam Daogah
During The Peace Talk (2003-2012)
A Brief Report On Development Activities Of Dima Halam Daogah During The Peace Talk (2003-2012): This booklet contains a brief note on development activities of Dima Halam Daogah exclusively during the Peace Talk with both the Governments at Centre and State.


Compiled, Edited and Published by Dima Hasao Dol Publicity Cell,Haflong, Dima Hasao Autonomous Council, Assam, IndiaDated on: 4th April 2013No. of copies printed:
                                                          Thaisgang

          Sgangtauha kribne jini khasuni hamjauma khasauma khanarilahadu
. Bharat sarkar ode Assam sarkar jang 2003 maithaiha baigni gede nising Zbah-lengo (Cease Fire) kanaphlareebani yahon phrang bo magni sarkarni nokhoha gashaindig shainlai-jolai (Peace talk) klaihi phaiphabuba ode nangba nangba bubliha Bharatni gibin gibin andolon klaiyaraoni hosom buthu jang Dimarajini habaha ode Dimarajiha dongyaraosi gibin jadiraoni bujjutni habahabo bonsini juruma maimane khusi dangphabuhi phaiba. Dimarajini habaha DHD bubli jang bubliha Bharatni gibin gibin State sainyaraoni hosom jangbo dangjurulaihi phaibase, thinang thikhala Telengana, Gorkha land, Bodoland, Bundelkhand, Tipra land State Demand Committee smani danghojarao jang budi halai ronhari ronlaibuhi phaibase. DHD Mungsri Sunmoni Kempraikhe National Federation of Smaller State for North East Regionni Convenor slamhi dengdu. Indian Confederation of Indegenious Tribal People (ICITP) affiliated by UN Dimaraji habakhe sgang reemane juruphabuba. Ebo khusi habani lugu lugu DHD samajni gibin gibin khusi habah, saosaishtho, samajni rang hadam hamkhudaumani habah, saosini rajnaitik ode sangbidhanik maiphain smani basauha mirik-mel (awareness campaign) klaireephabuba. Rang hadam hamkhudaumani habaha DHD hato hato sainyaba (proposed) Dimarajini porihi bekar dongyaraone phanta, gibin gibin hosom, SHG smane Guwahati, Haflongha haihi training reereeba. Boni oniya bangbasi SHG ode dejalairao gibin gibin rang hadamha habah jenlaphukha. DHDni Zbah lengo jahi dongba sainkhaliha bonsi jarni khusihabani lugu lugu
jadikhe gibin gibin blamha gakhudaureemani habaha sumu sumu khusi dangbuba bokhe songthethe jang eraha naihabonang. Dimasani gadasaoni yauwaiminkhe (culture) gakhudaureemane DHD gibin gibin bono lahi yaphri surhi dengdu. Thihanang thikhala sainyaba Dimarajini gibin gibin haphaiha dejalairaokhe baisling reemane baislingreeyah gabah reehi hatan hatanha haidada slingreeba ode dangbathaibo gabangning khajasisiyabaning nujaukha. Bo buthuni maphao bai bojom de desh khaoyung(International) bai hadam buthuha gabahhi medal smabo maihi phaikha. Bagariha thihanang International Dance Council, UNESCO Parisni masi member jayaba
All India Multi-Lingual Childrens’/Youth/Womens’ Play/Dance & Music Competition-2013, Organised By Theatre Movement, Cuttack, Odisha -ha jayaba bai-gra(folk dance) categoryni Bai Dimaha Karbi Anglongni Dhansiri Dance Troupe ginba(2nd), Manja Dance Troupe ginba(2nd) ode Dehangi, Dima Hasao Districtni Sampharifang Club Dance Troupe thamba (3rd) position maihi phaikha. Bokhe garhibo DHD juruyaba gibin gibin yauwaiminni bojom jini deshha japhabuyaba bangbasi deshni ode desh khaoyungni (national ode international) hadam buthuha gabahiba dong.
          Rih-jem dauba loobani habaha DHD bol sengbani jadini gainsari phinsarini hadamnebo masi gadain yug jenrikha. Jadini gainsari phinsari dauyarao, phainyarao ode bo maphi hatai smabo manangnetha bangdaukha.
Lairidim ode shikkhani/ringhabani blamha thinang thikhade DHDni yaublai bangsabi. Dimasa Lairidim Hosom khabaha DHDni juruma giri niya dong. Ebo lairidim hosomni oniyaning Dima Hasao Autonomous Councilha lailangyaba
2008 maithaiha Class III ode IV ha grao Dima jang poririba jenlaiba. Baisigede, DHDni juruma jang Nagaonni Dimasa rebyahraoni masi hosom jarni lairidim, yauwaimin, samaj ode jarmin smakhe maiphahi baini laisi laisebsa baiphlari phaidu. Ebonetha thangdauyaba grao jakha DHD samajni gibin baokringraoni juruma lahi sainyaba Dimarajini bekeb hatan buthuha baini school, college smabo sonkhureehi phaiba dong.
Maphao school ode college buthu lailangyaba maithai jidoh (16) ode maithai jise( 11) nising hamsisi khamhi phaiba nudu, thikhabograo, bo buthuni bangbasi school buthu Art of living, Arya Samaj leiyaba maphao Bharatni ode perthini hemsgang hosom buthu jang ajaukhuhi dong. Diyungbra, Dima Hasaoni J.B.Hagjer Junior College 2006 maithaiha songkhuba. Thikhabo, bo collegede 2002 maithaiha songkhuyaba J.B.Hagjer Higher Secondary School nising jaslaiyabase. Minisi 2012 maithaiha Manganang M.P Mungsri Biren Singh Engti boni MP fund nising college building dangmane Rang 20 lakh juruma reeba. Duha building saikhausini khusi jamdidi jahi dong. Thikhabo, Gedema MP rang jang 20 lakh jurusengma thihi grao rihi dengdukho. Gunjung, Dima Hasaoni Tularam Memorial Good Shepherd School DHDni nangjauthai jang ode haphaini rajiraoni juruma jang 199.... maithaiha khamjenba. Gunjungni ebo school nising doctor, engineer, graduate jahi baigoyarao baigokha. Hatikhali ode Langthingni Donbosco school songkhubahabo DHDni yau dong.
DHDni nangjautai ode dongbasi Dimasani juruma jang lailangyaba 2008 ode 2009 maithaini bisingha phintham ADSUni Khamhoja Gedema Prafulla Hapilakhe Geneva ode New Yorkha jayaba Mulukni dongbasi deshni bojom United
Nations Organisationni melha haihi Dimasani dukhu hadini graokhe kainsureeba ode Dimarjini basauha memorendum reereeba.
DHDni juruma ode ADSUni nangjauthai jang lailangyaba maithaitham nising rangrih jnayayaba nokhorni ode bithlim hamyarao bisagnilei poriancharaokhe Assamni baijiha judauhi porimane haiphabuhi phaidu. Ebo blamha Kalinga Institute of Industrial Technology(KIIT) University, Odishani juruma gabangning debi.
Jadini mithimai gamasobalei jahi dongyarao Kampurni Dimasaraokhe Dimasa slamphinmane DHD yaphri surya thikhahi gamasobalei jabamu. Thikhabo, DHDni kha-muni nangjauthai dongbani bonsibo jarni yader-birimkhe rmaophinlaihi jarni nagjauthaijang Dimasani mainstreamha phaiphinmane yaphri surlaikha. Nagao, Assamni Niz-Kampur ode Borkolaha dongyaba Gokul Chandra Hagjer Memorial Dimasa Language & Cultural Training Centre orahani dejalairaokhe grao Dima ode Bai Dima sma slingribaha gabangning gederamang yaublai dengdu.
Haflong nising dainfrong magraogabang graojma baiphlayaba laijab Hudang khere khere North East India ode Indiani maphao hatanha bumu japhaidu, bo DHDni oniyaning baiphlajaubase. DHD budu glau maithai nising subungni hangsauni nangba nangba habahni basauha audio-visual documentation klaiphabuhi phaidu. Eraha lonyamani mussibo grao giri sainside subung jadine phanta ebo beren khusi nangneyaba jahimase.
DHD zbah-lengoha dongba sainkhali Lumding-Silchar railwaysni Broad-gauge convertion ode Mahasadak (East west corridor) ebo magni national projectni khusikhe
Nations Organisationni melha haihi Dimasani dukhu hadini graokhe kainsureeba ode Dimarjini basauha memorendum reereeba.
DHDni juruma ode ADSUni nangjauthai jang lailangyaba maithaitham nising rangrih jnayayaba nokhorni ode bithlim hamyarao bisagnilei poriancharaokhe Assamni baijiha judauhi porimane haiphabuhi phaidu. Ebo blamha Kalinga Institute of Industrial Technology(KIIT) University, Odishani juruma gabangning debi.
Jadini mithimai gamasobalei jahi dongyarao Kampurni Dimasaraokhe Dimasa slamphinmane DHD yaphri surya thikhahi gamasobalei jabamu. Thikhabo, DHDni kha-muni nangjauthai dongbani bonsibo jarni yader-birimkhe rmaophinlaihi jarni nagjauthaijang Dimasani mainstreamha phaiphinmane yaphri surlaikha. Nagao, Assamni Niz-Kampur ode Borkolaha dongyaba Gokul Chandra Hagjer Memorial Dimasa Language & Cultural Training Centre orahani dejalairaokhe grao Dima ode Bai Dima sma slingribaha gabangning gederamang yaublai dengdu.
Haflong nising dainfrong magraogabang graojma baiphlayaba laijab Hudang khere khere North East India ode Indiani maphao hatanha bumu japhaidu, bo DHDni oniyaning baiphlajaubase. DHD budu glau maithai nising subungni hangsauni nangba nangba habahni basauha audio-visual documentation klaiphabuhi phaidu. Eraha lonyamani mussibo grao giri sainside subung jadine phanta ebo beren khusi nangneyaba jahimase.
DHD zbah-lengoha dongba sainkhali Lumding-Silchar railwaysni Broad-gauge convertion ode Mahasadak (East west corridor) ebo magni national projectni khusikhe
sanga sanga dangsoreemane Dimasa Porianchani hosom ode Barak Valley Poriancharaoni hosom jang bausi jahi dophayaba Ministry jang New Delhiha ranphalaihiba. Odejang khusi berenbo baini phradaukha.
DHDni Charter of Demandni maphao clause beren MOS jayasanibo Bharat sarkar khusi dangmane sgang jahi phaiba. Bo buthuni bisingha jakha (i) DHDni ranphatai jang Sports Authority of India (SAI)ni masi Centre Maibangha jama grao dongyaba. Thikhabo, dukhu nangsisiyaba grao jakha DHAC ebo habaha SAIne phanta hah reemane khajayabani dara jang dini sosi bo project glaihi dongladukho.
(ii) Dejalairaone thanglam-jilam reemane masi Army, Para Army, Battalion recruiting centre Haflongha khamrikha. Boni oniya dini sosi baini naga-madlarao sakri maiphabuhi phaiba nudu.
(iii) Bharat sarkar jang DHDni talk jahi dongba hatoha DHD bol senghi DD Road developing (project cost Rs. 27 crore); Balacherra-Ditekcherra Road developing (Project cost Rs. 40 crore) buthukhe dangreemane sarkarni sgangha kainsuhi sanction klaireeba.
Mlauthau luthaini habahhabo deshni baijiha jarni mlauyaraokhe haihi ode gibin mlauyaraokhe juruhi DHD desh khaoyungni (international) maan konkhuphukha. Lailangyaba 2012 maithaiha Dubaiha jayaba Asian Throw Ball Federation Championship
ha DHDni saosi cadre gajauni medal ode Assamni masainjikraoni teamha Maibangni gini madla haijauyarao guphuni medal maihi phaiba, Dima jadini bumu klaiba. Eraha sainthiyahi dongjaya je DHDni nangjauma ode juruma jang Assam Hand Ball Federationni naiso-nusoha Assam State Inter District Hand Ball Championship lailangyaba 2012 sainkhali Maibangha jahi thangkha. .
Ebo habahha raijyo sarkarbo thila Councilbo thila saosibo habahbo jendaba giri, jurubabo giri.
Jadikhe slamkhuma thangbaha jing DHD jahi bisilaibo khusi dangphabukha bo buthu gabang bangyalakhabo gede ramang niyalakhabo jing jini bol maphi khusi danghi rajiraoni dukhu hadikhe bangyadaureemani nangphabuhi phaiba. Councilni oniya khusi jagneyaba buthukhe bonsi dangya bani jing rajiraokhe sowamani masi hajora maiba. Mithidu ebojangde rajiraoni dukhu hadi gabang baledauya thihide. Thikhabo ebo Councilkhe ebo rajini dukhu sogone khamujang ragausisi klaihi corruption girihi khusi danghi thangmmu thikhade jingbo yaudi dihi baigoma nangyakhamu. Councilni gedebaraobo jail jima nangyakhamu. Jabasi jakha. Duhade phaiginyaba basainha jing rajiraone phanta MOSni oniya sgangneta power bangdauhi labuyabakhe ode Dima Hasao Autonomous Territorial Councilkhe hamsisi ragausisi yauwailaikhade dinini Dima Hasao sainside shantiganang khasmai-musmai hainbaignang jakhudauyaba gajaoni Dima Hasao jahimase.
                                     Juthai Nisini
                                                                                                 Dilip Nunisa
                                                                                                  Khamhoja
                                                                                             Dima Hasao Dol
                                                                                                                                Date: 28 March 2013
                                                                                                                       Haflong, Dima Hasao District

No comments:

Post a Comment